Mój świat, Twój świat – koncepcja map rzeczywistości.
Popatrz na dowolny fragment otaczającego Cię świata i znajdź jeden element, który przykuje Twoją uwagę. A teraz poproś kogokolwiek – osobę z rodziny, znajomego, sąsiada, lub zupełnie obcą osobę, i poproś tę osobę, by spojrzała na ten sam fragment świata i znalazła punkt, element, który przykuje jej uwagę. Jeden element.
Być może wyda Ci się to całkiem naturalne, a może będziesz zaskoczony – poproszona przez Ciebie osoba pewnie wskaże inny element niż ten, który sam wybrałeś.
Jeśli wskazała ten sam – zapytaj z jakiego powodu wybrała akurat ten element? Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że decyzja o wyborze akurat tego elementu była spowodowana nieco innymi czynnikami niż w Twoim własnym przypadku.
W ciągu najbliższych kilku minut przedstawię Ci w tym tekście koncepcję, która sprawia, że tak właśnie jest. Im szybciej zrozumiesz jej sens, tym łatwiej będzie Ci zrozumieć skąd biorą się różnice między Tobą a innymi ludźmi i jak z tymi różnicami sobie radzić.
Jak często zdarzyło Ci się nazwać jakiś kolor i usłyszeć, że to nie jest kolor X (Twoja nazwa), a kolor Y (nazwa drugiej osoby) i kompletnie nie znasz się na kolorach? Przypuszczam, że niejednokrotnie.
Zarówno te prozaiczne różnice (wybór interesującego elementu czy nazwanie koloru) jak i różnice występujące w znacznie
poważniejszych sprawach mają swój początek w tym samym miejscu – w koncepcji tworzenia map rzeczywistości.
Do Twojego umysłu, czy tego chcesz czy nie, w każdej sekundzie dociera ogromna ilość informacji. Nawet jeśli skupiłbyś się najmocniej jak potrafisz – nie jesteś w stanie przeanalizować wszystkich treści, jak do Ciebie docierają. Gdybyś chciał tego dokonać, Twój umysł prawdopodobnie by „eksplodował”. Tego po prostu nie da się zrobić, ponieważ nawet umysł, mimo ogromnych możliwości, jakie posiada, ma również swoje ograniczenia.
Dlatego też człowiek w procesie ewolucji nauczył się koncentrować na tym, co jest dla niego ważne. W procesie socjalizacji, każdy Rodzic uczy swoje Dziecko życia zgodnie z własnymi normami, regułami. Kiedy Dziecko zaczyna świadomie odbierać świat, trafia w pierwsze grupy rówieśników, jego dotychczasowy światopogląd jest poddawany kolejnej obróbce. Każdy z nas ma innych rodziców. Każdy z nas trafiał w zupełnie inne środowiska, w których przeżywał całkowicie różne sytuacje.
Te wszystkie elementy jak i codzienne doświadczenia, które cały czas kształtują nas jako ludzi, wpływają na tworzenie map naszej własnej rzeczywistości – za każdym razem jest to inna mapa. Co o tym decyduje, że te mapy są inne? Doświadczenia, wychowanie, przeżyte historie, wspomnienia, plany na przyszłość, cele, marzenia, środowisko w którym żyjemy, środowisko pracy etc. Zmiennych mających nieustanny wpływ na kształtowanie wyobrażeń o świecie (map rzeczywistości) jest bardzo wiele.
Kiedy Ty mówisz, że coś jest dobre, inna osoba to neguje. I ma do tego prawo – ma prawo twierdzić inaczej. Idąc dalej, należy pamiętać, że jej mapa rzeczywistości „karze” jej twierdzić, iż jej podejście jest bardziej właściwe niż Twoje. Z czego to wynika? Ponownie z przeżytych doświadczeń i całej gamy pozostałych czynników.
Warto z tego artykułu zapamiętać na pewno to, że niezależnie od tego, co ktoś mówi, jakie prezentuje poglądy i jak bardzo one różnią się od Twoich własnych – Twój rozmówca w swoim świecie zawsze ma rację i jest przekonany o słuszności swojego stanowiska.
Dlatego też życie w gronie innych ludzi to sztuka wzajemnych kompromisów. Sztuka polegająca na tym, by umieć czasami odejść od własnej mapy rzeczywistości i spojrzeć na świat przez perspektywę mapy drugiego człowieka. Może się bowiem okazać, że jej/jego mapa jest znacznie ciekawsza niż Twoja własna.
Punkt widzenia zawsze zależy od punktu siedzenia.
Szymon Lach